Nền tảng số và các công cụ công nghệ mang lại cơ hội tăng trưởng mới
Theo báo cáo, các nền tảng số và các công cụ dựa trên công nghệ khác đang mang lại cơ hội tăng trưởng mới cho các doanh nghiệp (DN) thuộc mọi quy mô và ở tất cả các ngành thuộc khu vực châu Á - Thái Bình Dương - một xu hướng có thể góp phần đáng kể vào sự phục hồi bền vững của khu vực sau đại dịch Covid-19.
Các nền tảng số đang thay đổi cách chúng ta làm việc, xã hội hóa và tạo ra giá trị kinh tế. Một nền tảng số tạo ra một địa điểm ảo cho các cộng đồng tương tác và trao đổi thông tin, hàng hóa và dịch vụ.
Ví dụ, các nền tảng kỹ thuật số thành công bao gồm các mạng truyền thông xã hội như Facebook, Instagram, LinkedIn, TikTok và Twitter; các công cụ tìm kiếm và nền tảng tiếp thị như Google, Yahoo!, và Baidu; các nền tảng chia sẻ video và phát trực tuyến nhạc như YouTube và Spotify; trang thương mại điện tử (TMĐT) như Amazon và Alibaba; và các nền tảng chia sẻ dịch vụ như Airbnb, Grab, Uber và GrubHub.
Các nền tảng kỹ số này sử dụng dữ liệu, công cụ tìm kiếm và thuật toán để: giảm chi phí thu thập và áp dụng thông tin, bỏ qua các trung gian, giảm các rào cản thương mại và sử dụng tài sản nhàn rỗi để giảm chi phí sản xuất và phân phối.
Báo cáo hội nhập kinh tế châu Á 2021 (Asian Economic Integration Report) là ấn phẩm hàng đầu của ADB, đánh giá tiến trình của châu Á - Thái Bình Dương trong hợp tác và hội nhập khu vực, đồng thời xem xét tác động ban đầu của đại dịch Covid-19 đối với thương mại, đầu tư xuyên biên giới, hội nhập tài chính và sự dịch chuyển của người dân.
Ấn bản mới nhất này có một chương chuyên đề về vai trò và tiềm năng của công nghệ số trong việc đóng góp vào phát triển đồng đều, bền vững, cách công nghệ số có thể thúc đẩy phục hồi sau đại dịch trong khu vực và các cách thức để đẩy nhanh chuyển đổi số trong khi vẫn quản lý rủi ro một cách hiệu quả.
Nhà kinh tế trưởng Yasuyuki Sawada của ADB cho biết: "Các quốc gia ở châu Á - Thái Bình Dương đã tận dụng tiến bộ công nghệ, số hóa nhanh chóng để phục hồi và kết nối lại với nền kinh tế toàn cầu trong thời kỳ đại dịch. Công nghệ đang giúp tạo ra các liên kết toàn cầu mới, mang lại cơ hội kinh tế to lớn, nhưng cũng mang lại những rủi ro và thách thức mới.
Điều cấp thiết là phải thực hiện các chính sách và quy định nhằm quản trị sự gián đoạn và tối đa hóa lợi ích từ nền kinh tế số đang phát triển, đồng thời kết hợp những lợi ích này thông qua tang cường hợp tác khu vực", nhà kinh tế trưởng Yasuyuki Sawada nhấn mạnh.
Doanh thu các nền tảng số trên thế giới và ở châu Á – Thái Bình Dương
Doanh thu từ doanh nghiệp đến người tiêu dùng của các nền tảng số đạt mức 3,8 nghìn tỷ USD vào năm 2019 trên toàn cầu, trong đó châu Á - Thái Bình Dương chiếm khoảng 48% tổng doanh thu, tương đương 1,8 nghìn tỷ USD, tương đương 6% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của khu vực. Những con số này dự báo sẽ có tăng đáng kể vào năm 2020 khi nhiều giao dịch kinh doanh như gọi xe, giao đồ ăn và thương mại điện tử - chuyển sang không gian số trong bối cảnh thực hiện giãn cách xã hội để hạn chế sự lây lan của Covid-19.
Chuyển đổi số được tăng tốc có thể thúc đẩy sản lượng toàn cầu, thương mại và thương mại và việc làm. Theo báo cáo, quy mô của lĩnh vực số toàn cầu tăng 20% có thể làm tăng sản lượng toàn cầu trung bình 4,3 nghìn tỷ USD mỗi năm từ năm 2021 - 2025.
Tương tự, châu Á - Thái Bình Dương sẽ thu về khoản lợi nhuận kinh tế hơn 1,7 nghìn tỷ USD hàng năm hoặc hơn 8,6 nghìn tỷ USD trong 5 năm đến năm 2025. Sẽ có khoảng 65 triệu việc làm mới được tạo ra hàng năm ở châu Á - Thái Bình Dương cho đến năm 2025 từ việc tăng cường sử dụng công nghệ số, với thương mại khu vực cũng dự báo sẽ tăng 1.000 tỷ USD mỗi năm trong 5 năm tới.
Cần xây dựng những chính sách hỗ trợ để hiện thực hóa tiềm năng từ nền kinh tế số
Báo cáo nhận định chính phủ các nước trong khu vực có thể tận dụng và gặt hái những lợi ích của nền kinh tế số mới nổi thông qua các chính sách và cải cách để cải thiện cơ sở hạ tầng số, kết nối cũng như khả năng tiếp cận chúng.
Đầu tiên là cải thiện cơ sở hạ tầng và kết nối số để cung cấp các dịch vụ di động và băng thông rộng với giá cả phải chăng, đồng thời mở rộng phạm vi và truy cập Internet. Trong khi kết nối băng thông rộng mang lại cơ hội lớn cho các nước đang phát triển tham gia trong thương mại quốc tế và nâng cao chuỗi giá trị, thương mại truyền thống và hậu cần liên quan đến kết nối vật lý có thể vẫn là một rào cản đáng kể đối với việc phân phối hàng hóa, ngay cả khi hàng hóa được mua qua môi trường mạng.
Đáng chú ý, khoảng cách về chỉ số hoạt động logistics giữa các quốc gia có kết nối tốt nhất và kém nhất vẫn còn khá rộng. Tiếp tục số hóa các thủ tục thông quan và biên giới là rất quan trọng, cùng với việc mở rộng khả năng tiếp cận các dịch vụ tài chính số an toàn và bảo mật. Đầu tư cho đào tạo kỹ năng và tri thức số bằng cách đáp ứng quyền truy cập các thiết bị CNTT và truyền thông, các nền tảng giảng dạy trực tuyến là rất quan trọng.
Các ưu tiên cần thực hiện để phát huy các lợi thế số
Điều quan trọng là phải tạo ra một hệ thống quy định thông minh, mạnh mẽ và minh bạch để bảo vệ dữ liệu cá nhân, ngăn chặn các hoạt động bất hợp pháp và tăng cường an ninh mạng. Cần có sự phối hợp trong khu vực và quốc tế để xây dựng các chính sách thuế số và bịt lỗ hổng thuế một cách hiệu quả trong nền kinh tế số.
Mặc dù việc truy cập dữ liệu lớn và khả năng sử dụng chúng mang lại cho các nền tảng số cơ hội đổi mới và tạo ra các sản phẩm và dịch vụ mới, lợi thế dữ liệu to lớn có thể tạo ra sức mạnh thị trường độc quyền, thường gây ra các vấn đề về quyền riêng tư và an ninh mạng cho người dùng.
Báo cáo nhấn mạnh cần thúc đẩy cạnh tranh công bằng và cải thiện quy trình kinh doanh dễ thực hiện, như cũng như tăng cường các biện pháp an ninh lao động, bảo trợ xã hội để phù hợp với các việc làm số, tăng cường quyền riêng tư và bảo mật dữ liệu, thuế, quan hệ đối tác giữa các tổ chức công và tư, và hợp tác khu vực.
Báo cáo lưu ý rằng hoạt động thương mại của khu vực, trong khi bị ảnh hưởng nặng nề trong nửa đầu năm 2020, dự kiến sẽ phục hồi nhanh hơn dự báo. Tăng trưởng khối lượng thương mại hàng hóa của châu Á chạm đáy ở mức -10,1% so với cùng kỳ năm trước và đã phục hồi dần dần chuyển sang tích cực kể từ tháng 9/2020.
Dòng đầu tư trên toàn cầu và khu vực được ước tính sẽ giảm hơn nữa vào năm 2020, sau khi đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào châu Á giảm 7,7% vào năm 2019 ở mức 510,5 tỷ USD. Tuy nhiên, hoạt động cấp công ty gần đây trong việc mua bán và sáp nhập trong khu vực có dấu hiệu phục hồi, khi các quốc gia bắt đầu mở cửa trở lại và giảm bớt một số hạn chế liên quan đến đại dịch.
