Hội nghị Bộ trưởng ASEAN số lần đầu tiên: Tăng tốc chuyển đổi số bao trùm đón cơ hội mới

Bộ trưởng Bộ Truyền thông và Đa phương tiện Malaysia Dato Saifuddin bin Abdullah, Bộ trưởng Bộ Giao thông và Truyền thông Myanmar U Thant Sin Maung đã chủ trì cuộc họp. Đại diện cho Việt Nam, Thứ trưởng Bộ TT&TT Phan Tâm đã tham dự cuộc họp.

Các Bộ trưởng ASEAN cũng đã tổ chức tham vấn với những người đồng cấp từ Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Ấn Độ, Hoa Kỳ và Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU).

ASEAN: Một cộng đồng kết nối số

Các Bộ trưởng đánh giá cao các chuyên viên cấp cao và cơ quan quản lý phụ trách lĩnh vực kỹ thuật số tại các nước thành viên ASEAN đã hoàn thành thành công Kế hoạch tổng thể về công nghệ thông tin và truyền thông (ICT) ASEAN 2020 (ASEAN ICT Masterplan 2020 - AIM2020) và đóng góp của Kế hoạch trong việc thúc đẩy ASEAN hướng tới một nền kinh tế số hóa, an toàn, bền vững và chuyển đổi; và để tạo ra một Cộng đồng ASEAN đổi mới, bao trùm và hội nhập.

Các Bộ trưởng nhấn mạnh ASEAN đã nỗ lực to lớn để hoàn thành AIM2020, với 51 dự án được thực hiện để thực hiện 8 động lực chiến lược của Kế hoạch tổng thể. Những nỗ lực này đã dẫn đến những cải thiện đáng kể trong phát triển và kết nối ICT trong khu vực.

Các Bộ trưởng ghi nhận những thách thức chưa từng có do đại dịch Covid-19 gây ra và bày tỏ sự chia buồn trước những thiệt hại về người và sinh kế bị gián đoạn. Các Bộ trưởng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng tốc chuyển đổi số bao trùm trong ASEAN, đây là một trong những chiến lược quan trọng được thông qua trong Khuôn khổ phục hồi toàn diện ASEAN (ACRF) và Kế hoạch hành động, đóng vai trò như một chiến lược thoát khỏi cuộc khủng hoảng Covid-19.

Các Bộ trưởng hoan nghênh việc khởi động Kế hoạch tổng thể ASEAN số 2025 (ADM2025), nhằm hướng dẫn hợp tác số của ASEAN từ năm 2021 - 2025 để hiện thực hóa ASEAN trở thành một cộng đồng số và khối kinh tế hàng đầu, được hỗ trợ bởi các dịch vụ, công nghệ và hệ sinh thái số an toàn và và mang tính chuyển đổi, và được hỗ trợ bởi an ninh mạng để thúc đẩy một không gian số tin cậy.

Các Bộ trưởng cũng hoan nghênh Hướng dẫn thực hiện Khung quản lý dữ liệu ASEAN (DMF) và Cơ chế luồng dữ liệu xuyên biên giới ASEAN (CBDF). Đây là các sáng kiến thuộc Khung ASEAN về quản trị dữ liệu kỹ thuật số và được xây dựng dựa trên các nguyên tắc của Khung ASEAN về Bảo vệ dữ liệu cá nhân nhằm hài hòa giữa các tiêu chuẩn quản lý dữ liệu và luồng dữ liệu xuyên biên giới trong khu vực ASEAN, nâng cao năng lực cạnh tranh số trong các quốc gia thành viên ASEAN bằng cách thiết lập một môi trường tin cậy, minh bạch và trách nhiệm cho hoạt động kinh doanh cũng như tạo lập sự sẵn sàng của ASEAN để đón nhận các cơ hội số mới.

Điều này sẽ chuẩn bị cho ASEAN làm việc với các đối tác khu vực và toàn cầu khác để tạo ra các tiêu chuẩn quản lý dữ liệu có thể tương tác và các luồng dữ liệu xuyên biên giới trên toàn cầu.

Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh tăng cường hợp tác an ninh mạng là chìa khóa cho an ninh của nền kinh tế tương lai và các sáng kiến số hóa, đặc biệt trong bối cảnh sự gia tăng gần đây của các cuộc tấn công và đe dọa an ninh mạng toàn cầu và chuỗi cung ứng.

Các Bộ trưởng cũng hoan nghênh đề xuất tăng cường hợp tác an ninh mạng ASEAN thông qua việc chính thức hóa các trao đổi cấp ứng phó khẩn cấp sự cố máy tính (CERT) quốc gia AMS thông qua việc thiết lập cơ chế trao đổi thông tin ASEAN CERT như một thành phần cốt lõi của ASEAN CERT trong tương lai. Cơ chế này sẽ hỗ trợ các CERT quốc gia thông qua việc trao đổi thông tin và các thực tiễn tốt nhất, và điều phối các chương trình nâng cao năng lực CERT trong khu vực.

Các Bộ trưởng đã thông qua Tuyên bố Putrajaya về "ASEAN: Một cộng đồng được kết nối số" ("ASEAN: A Digitally Connected Community"), nhằm xây dựng một ASEAN được kết nối và sẵn sàng về kỹ thuật số nhằm giúp các doanh nghiệp, người dân hưởng lợi từ các cơ hội do nền kinh tế số mang lại.

Thúc đẩy hợp tác số với các đối tác đối thoại và phát triển

Các Bộ trưởng mong muốn làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác với các đối tác đối thoại và phát triển trong việc tăng cường hợp tác số, phát triển nguồn nhân lực, khám phá các công nghệ mới để ứng dụng và nâng cao năng lực giải quyết các rủi ro an ninh mạng trong quá trình thực hiện ADM 2025.

Các Bộ trưởng đánh giá cao Trung Quốc về việc thúc đẩy tích cực và thành công của Năm hợp tác kinh tế số ASEAN - Trung Quốc 2020, việc thiết lập quan hệ đối tác kinh tế số ASEAN -Trung Quốc và gần 20 hoạt động về các chủ đề khác nhau, bao gồm công nghệ số trong phòng chống đại dịch và kiểm soát, các điển hình ứng dụng 5G, AI, Internet công nghiệp, an ninh mạng, thành phố thông minh và chuyển đổi số công nghiệp bằng cách khắc phục tác động tiêu cực của Covid-19.

Các Bộ trưởng mong muốn tăng cường điều chỉnh chính sách và làm sâu sắc hơn hợp tác về ứng dụng và công nghệ số cho cả hai bên, đồng thời nhất trí trao đổi và hợp tác về chính sách phát triển số, công nghệ số trong phòng và chống đại dịch, đổi mới số, cơ sở hạ tầng số, an ninh số, và nâng cao năng lực kỹ thuật số vào năm 2021.

Các Bộ trưởng cũng nhất trí xây dựng Kế hoạch hành động thực hiện quan hệ đối tác ASEAN-Trung Quốc về kinh tế số giai đoạn 2021-2025 vào năm 2021.

Các Bộ trưởng bày tỏ đánh giá cao sự hỗ trợ của Nhật Bản trong các lĩnh vực hợp tác khác nhau trong năm 2020, bao gồm Hội nghị ASEAN về Phát triển Hệ sinh thái 5G, Hướng dẫn Xây dựng và Tiêu chuẩn chung về Hệ thống Thông báo Thông minh về Thiên tai, Hội nghị Chuyên đề ASEAN - Nhật Bản về ADM2025, Hội thảo An ninh thông tin cho các nhà cung cấp dịch vụ Internet và các chương trình đào tạo khác nhau về an ninh mạng, trong đó đáp ứng học tập và thực hiện các bài tập trực tuyến tại Trung tâm nâng cao năng lực An ninh mạng ASEAN - Nhật Bản ở Bangkok.

Các Bộ trưởng đã thông qua Kế hoạch Công tác ICT ASEAN - Nhật Bản năm 2021, góp phần đạt được ADM2025, trong đó hướng tới ASEAN là một cộng đồng số và khối kinh tế hàng đầu, được thúc đẩy bởi các dịch vụ, công nghệ và hệ sinh thái số an toàn, chuyển đổi.

Các Bộ trưởng bày tỏ đánh giá cao sự hỗ trợ của Hàn Quốc đối với các hoạt động hợp tác trong các lĩnh vực đổi mới, tăng cường kết nối, phát triển nguồn nhân lực và an ninh thông tin.

Các Bộ trưởng hoan nghênh việc thông qua Kế hoạch công tác ICT ASEAN - Hàn Quốc năm 2021 sẽ hỗ trợ các hoạt động chung trong 5G, dữ liệu mở,... nhằm thúc đẩy hệ sinh thái số ASEAN - Hàn Quốc bền vững, linh hoạt và bao trùm. Các Bộ trưởng cam kết tăng cường hợp tác hơn nữa về kết nối số phù hợp với Kế hoạch tổng thể về Kết nối ASEAN 2025 và ADM2025.

Đồng thời hoan nghênh việc thông qua Kế hoạch Công tác ICT ASEAN-EU năm 2021 trong cuộc họp ADGSOM + EU lần thứ nhất nhằm thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm, bao gồm cả việc tiếp tục xây dựng Chỉ số Kỹ thuật số ASEAN (ADIX) và các chương trình nâng cao năng lực về các chính sách số trong khuôn khổ Công cụ Đối thoại Khu vực EU-ASEAN được Tăng cường (Enhanced Regional EU-ASEAN Dialogue Instrument - E-READI).

Các Bộ trưởng ghi nhận Ấn Độ về những tiến bộ đạt được trong việc vận hành Trung tâm Đào tạo và Phát triển Phần mềm xuất sắc (CESDT) ở Campuchia và CHDCND Lào cũng như các hoạt động tương tự đang diễn ra ở Việt Nam và Myanmar cùng với việc hỗ trợ phát triển nguồn nhân lực ICT thông qua các chương trình chia sẻ kiến thức và nâng cao năng lực tại các trung tâm đào tạo danh tiếng của Ấn Độ.

Các Bộ trưởng đã thông qua Kế hoạch Công tác ICT ASEAN - Ấn Độ năm 2021 hỗ trợ các sáng kiến ADM2025, bao gồm việc thành lập Trung tâm Kiến thức CNTT nâng cao ASEAN - Ấn Độ (AIKH) tại Trung tâm Phát triển Máy tính Tiên tiến (C-DAC), xây dựng năng lực và chia sẻ kiến thức trong các lĩnh vực Internet vạn vật (IoT) và 5G, ICT trong quản lý thiên tai, hình thành xã hội thông minh nhờ ICT, công nghệ truyền dẫn thế hệ tiếp theo, xu hướng tương lai trong truyền thông di động, truyền thông vệ tinh tiên tiến và các vấn đề về quy định, chính sách.

Các Bộ trưởng hoan nghênh cuộc họp cấp bộ trưởng đầu tiên giữa ASEAN và Hoa Kỳ về các vấn đề kỹ thuật số và viễn thông. Cả ASEAN và Hoa Kỳ bày tỏ hy vọng sẽ xây dựng mối quan hệ này trong các cam kết ADGMIN trong tương lai.

Các Bộ trưởng đánh giá cao sự hỗ trợ liên tục của Hoa Kỳ thông qua khuôn khổ Đối tác An ninh mạng và Kết nối số (DCCP) bao gồm Tăng trưởng bao trùm ASEAN-USAID trong ASEAN thông qua Đổi mới, Thương mại và Thương mại điện tử (IGNITE), và đặc biệt là tiếp tục xây dựng Chỉ số tích hợp ASEAN số, cũng để đo lường hiệu suất số của ASEAN, cũng như Kết nối Dòng kinh tế số ASEAN - Hoa Kỳ.

Các Bộ trưởng cũng hoan nghênh các hoạt động liên tục của Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ -ASEAN, bao gồm Diễn đàn Tư vấn Chính sách Kỹ thuật số ASEAN-Hoa Kỳ và Đối thoại tham vấn của các bên liên quan ATRC.

Đồng thời đánh giá cao ITU về sự hỗ trợ bền vững trong việc thúc đẩy sự phát triển của lĩnh vực số ở ASEAN, đặc biệt trong các lĩnh vực thành phố bền vững thông minh, phát triển hệ sinh thái 5G, đánh giá sơ bộ ADM2025 và chuyển vùng di động quốc tế, cũng như hỗ trợ trực tiếp mở rộng cho AMS.

Các Bộ trưởng nhấn mạnh cam kết của ASEAN trong việc theo đuổi đối thoại chính sách và quy định với cả các đối tác đối thoại và phát triển. Các Bộ trưởng cũng kêu gọi sự tham gia nhiều hơn từ khu vực tư nhân để cùng phát triển cơ sở hạ tầng và dịch vụ CNTT-TT có chất lượng, bao gồm bảo vệ Cơ sở hạ tầng thông tin quan trọng như đã nêu tại Hội nghị Bộ trưởng ASEAN lần thứ 5 về An ninh mạng, nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh của ASEAN nhằm hỗ trợ các mục tiêu của Cộng đồng ASEAN.

Các Bộ trưởng nhất trí triệu tập cuộc họp ASEAN số - ADGMIN lần thứ 2 và các cuộc họp với các Đối tác Đối thoại và ITU tại Myanmar vào cuối năm 2021.